Columns

Met talent alleen kom je er niet

Henk Penseel was (onder andere) docent aan de HU en blogt sinds 2010 voor de Trajectum-site. Ditmaal: over FC Utrecht, het regeerakkoord en het nut van 10.000 uren praktijkervaring. 

Het is al weer bijna december, de drukste maand van het jaar, waarin de detailhandel z’n grootste omzet haalt en sommige studenten te horen krijgen dat ze beter naar een andere studie kunnen uitkijken. Daar zitten ook studenten bij over wie de omgeving en helemaal hun ouders zeggen dat hij of zij heel goed kan leren en veel talent heeft. Maar ja, met talent alleen kom je er niet.

Julian Emanuelson, de oudere broer en zaakwaarnemer van Urby, weet niet of hij zoveel minder was dan Urby, die gisteren met FC Utrecht met 2-1 Ajax versloeg. Ze hadden beiden talent, maar Urby had meer discipline. Dat zegt Julian in Het Parool (04-11-17). Op sportvelden lopen veel talentvolle spelers. Maar als ze geen discipline en doorzettingsvermogen hebben, houden weinigen het lang vol aan de top.

Geert te Dam, voorzitter van het college van bestuur van de Universiteit van Amsterdam schrijft in haar column (Het Parool, 28-10-17) over het regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst, waarin ruim aandacht is voor talentontwikkeling. Vakken waarvoor je als leerling of student niets voelt, maar die wel onderdeel uitmaken van je cijferlijst, zorgen ervoor dat talenten ongebruikt blijven, omdat nog steeds het slechtste vak bepalend is voor het diploma dat je haalt.

Het nieuwe kabinet wil onderzoeken of het mogelijk is om diploma’s met vakken op verschillende niveaus te halen. Gezien de nog steeds in aantal toenemende fusies en kolossalere scholen zal dat organisatorisch niet lukken. Want er moeten natuurlijk protocollen komen en er moet getoetst worden of de student voldoet aan (het liefst Europees) geijkte eisen.

Dan ging het anders in de Middeleeuwen, waar binnen een gilde kennis en ervaring werden uitgewisseld en de leerling, toen alleen nog jongens, van gezel meester kon worden. Je begon jong en je moest zeker de nodige uren maken, wilde je voldoende bekwaamheid krijgen.

Malcolm Gladwell gaf in zijn boek Outliers (The story of success) aan, dat er een algemene regel is dat minimaal 10.000 uur praktijk nodig is, wil je succes kunnen oogsten. Als voorbeeld noemt hij de Beatles, die voordat ze hun eerste hit scoorden al zeker dat aantal uur op het podium hadden gestaan.

Er zijn veel definities voor talent: het natuurlijk vermogen om iets goed te doen, een gave, natuurlijke aanleg, iets dat je van jezelf heel goed kunt, automatische kundigheid, aangeboren handigheid of geschiktheid voor iets, aanleg hebben. Maar zonder voldoende praktijkervaring en een beetje geluk, kan je zelfs met talent succes op je buik schrijven.